Petrol fiyatları 135 doların üstünde
Ham petrolün varil fiyatı 135 doların üstüne çıktı.
ABD ham petrolünün temmuz ayı varil teslim fiyatı, Asya borsalarında 135.04 dolardan işlem görüyor.
Petrolün rekor yükselişinde, ABD'deki ham petrol stoklarının 5 milyon varilden fazla azaldığına dair haberler ile ABD dolarındaki değer kaybı etkili oluyor.
Enerji piyasalarındaki en aktif yatırım bankası Goldman Sachs, geçen hafta bu yılın ikinci yarısı için ortalama petrol fiyatı tahminini 107 dolardan 141 dolara çıkarmıştı.
Goldman Sachs, bu ay başında, petrolün varil fiyatının 2010 yılına kadar 200 dolar olabileceğini de açıklamıştı.
PETROL FİYATLARI NEDEN ARTIYOR?
Uluslararası Enerji Ajansı'na göre (IEA), enflasyona ayarlandığında petrol fiyatları, 1979 yılındaki İran İslam Devrimi'nden bir yıl sonra Nisan 1980'de 101.70 dolarla zirve yapmıştı.
Petrol fiyatlarının yükselmesinde şu etkenler rol oynuyor:
Doların değerinin düşük olması:
ABD dolarının diğer önemli para birimleri karşısında değerinin düşmesi, dolar varlıklarını nispeten ucuz olarak gören yatırımcıları petrol gibi diğer emtia alımlarına yönlendirdi.
Doların değerinin düşmesi Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) gelirlerinin satın alma gücünü düşürdü ve dolar kullanmayan bazı tüketicilerin satın alma gücünü artırdı.
OPEC petrol bakanları her ne kadar petrol fiyatları rekor seviyelerde yükselse bile, enflasyon ve doların bunun etkisini yumuşattığını söylüyor. Bazı uzmanlar yatırımcıların petrolü zayıf dolara karşı korunma amaçlı olarak kullandığını belirtiyor.
Fonlar:
ABD Merkez Bankası'nın (FED) geçen yıl ağustos ayının ortasından itibaren faiz oranlarını düşürmesi ve kredi krizinin etkilerini hafifletmek için merkez bankalarının mali piyasalara milyarlarca dolar pompalaması, petrol ve altın fiyatlarını artırdı.
Emeklilik ve hedge (yüksek riskli) fonlardaki yatırımların petrol dahil diğer emtiaya yönelmesi petrol fiyatlarını yükseltti.
Talep:
Petrolde daha önce fiyatlar arza ilişkin kaygılar yüzünden artarken, şu anda fiyatların yükselmesinde dünyanın en fazla petrol tüketen ülkeleri ABD ve Çin'in petrole olan talebinin büyük etkisi bulunuyor.
2004 yılındaki ani yükselişten sonra azalan küresel petrol talebi büyümesi artış eğilimini sürdürürken, yüksek fiyatların şimdiye kadar ekonomik büyüme üzerinde sınırlı etkisi oldu.
OPEC'in arzı sınırlaması:
Dünya petrolünün üçte birinden fazlasını üreten OPEC'in, fiyatların düşmesini engellemek için 2006 yılının sonunda petrol üretimini azaltmaya başlaması da fiyatların düşmesini engelledi.
Geçen yıl aralık ayındaki toplantıda günlük üretim kapasitesini değiştirmeme kararı alan OPEC, tüketici ülkelerin daha fazla petrol üretmesi çağrılarına rağmen, piyasadaki petrol arzının yeterli olduğunu ifade ediyor. OPEC'in 9 Eylül'de toplanması bekleniyor.
Nijerya - İran - Irak:
Dünyanın 8'inci büyük petrol üreticisi Nijerya'da petrol üretimi, petrol endüstrisine yönelik saldırılar nedeniyle Şubat 2006'dan bu yana kesintiye uğruyor. Petrol şirketlerine göre, saldırılar ve sabotaj nedeniyle Nijerya'nın günlük 559 bin varil petrol üretimi durdu.
Dünyanın 4'üncü büyük ihracatçısı İran'ın, nükleer programı nedeniyle Batılı ülkelerle yaşadığı gerginlik, petrol tüketicilerinin İran'ın petrol arzına ilişkin kaygılarını artırıyor.
Irak'ın yıllardır süren ambargo, savaşın ardından bitmek bilmeyen çatışmalar ve yeterli yatırım olmaması nedeniyle petrol endüstrisinden tam verim alamaması da fiyatların artmasında etkili oluyor.
OPEC'in petrol üretimi:
Bu arada OPEC'in mayıs ayında petrol üretiminin günlük 700 bin varil artmasının beklendiği bildirildi.
Uluslararası tanker izleme şirketi Petrologistics'den Conrad Gerber, nisan ayında günlük 31.7 milyon varil petrol pompalayan OPEC'in 13 üyesinin bu ay günlük 32.4 milyon petrol üretmesinin beklendiğini söyledi.
Petrol üretiminde güçlü bir sıçrama olduğunu belirten Gerber, Irak'ın iyi bir ihracat performansı olduğunu belirtti. Irak'ın, Kerkük'ten ihracatının artması nedeniyle günlük petrol üretiminin 280 bin varil artışla günlük 2.57 milyon varile çıkacağının tahmin edildiği belirtildi.
OPEC'in en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan'ın mayıs ayı üretiminin, nisan ayına göre günlük 200 bin varil artışla günlük 9.3 milyon varile çıkması bekleniyor.
Gerber, Nijerya'nın petrol üretiminin günlük 200 bin varil yükselişle günlük 2.05 milyon varil olmasının öngörüldüğünü ifade etti.
İran'ın da mayıs ayında petrol üretiminin günlük 100 bin varil artışla günlük 3.65 milyon varil olacağı tahmin ediliyor.
Kredi kartı faizi yeniden düzenleniyor
AK Parti Ankara Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, kredi kartı faiz oranlarının tespitine ilişkin kanun teklifi hazırladı.
İyimaya, TBMM Başkanlığı'na sunduğu, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'nda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifine göre, kredi kartının dönem borcunun sadece bir kısmının ödenmesi halinde kalan hesap bakiyesi üzerinden faiz hesaplanacak.
Asgari tutar ve üzerinde ödeme yapılmış olması halinde kalan hesap bakiyesine akdi faiz uygulanacak. Asgari tutar altında ödenmesi halinde, eksik ödenen kısma gecikme faizi, kalan hesap bakiyesine ise akdi faiz uygulanacak.
Gecikme hali de dahil olmak üzere, kart uygulamasından doğan borçlarda bileşik faiz uygulanmayacak.
Azami akdi faiz oranı, Merkez Bankası tarafından açıklanan bir aylık ağırlıklı ortalama mevduat faiz oranının iki katını geçemeyecek.
Teklifin gerekçesinde, bireysel ihtiyaç kredileri için aylık faiz oranının ortalama yüzde 1.78, buna rağmen bankaların kredi kartı faiz oranlarının aylık yüzde 4.93 olduğu belirtilerek, Merkez Bankası tarafından azami faiz oranının saptanması karşısında rekabetin gereği gibi işlemediği savunuldu.
Bankaların mevduat toplamaları için müşterilerine ödedikleri ortalama faizlerin aylık hesaplandığı belirtilen gerekçede, Merkez Bankası tarafından ocak ayı faiz oranının yüzde 1.3525 olarak açıklandığını, bu tür bir oranın iki katının (yüzde 2.7) kredi kartı faizi aylık faizi olarak uygulanmasının uygun gözüktüğü kaydedildi.
"Gelecek 10 yılda gıda fiyatları yüksek kalacak"
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OECD), gıda fiyatlarının gelecek 10 yılda yüksek kalmaya devam edeceğini açıkladı.
FAO ve OECD'nin tarımla ilgili hazırladığı ve gelecek hafta yayımlanacak raporuna göre, 2008 ve 2017 yılları arasında, artan talep yüzünden şimdiki seviyelerinin altında olsa bile gıda fiyatları tarihi seviyelerinin üzerinde kalmayı sürdürecek.
Raporda, "Gelecek 10 yılda, tahıllar, pirinç ve yağlı tohumlar için nominal fiyatların geçen 10 yılın ortalamasından yüzde 35 ile yüzde 65 fazla olması bekleniyor" denildi.
Gıda ürünlerinin birçoğu için fiyatların 2005 ve 2007 arasında ikiye katlandığı ve bu yıl da yükselmeye devam ettiği vurgulanan raporda, gıda fiyatlarının artışının, kentli yoksullar ve gıda ithal eden ülkelerde yaşayan kimseler için sınırlı gelirlerinin önemli bölümünü gıdaya ayırmaları nedeniyle etkisinin olumsuz olacağına işaret edildi.
Pirinç dahil bütün tahılların fiyatında her yüzde 10'luk yükselişin temel gıda ürünü ithal eden ülkelerin gıda faturasını 4.5 milyar dolar artırdığına dikkat çekilen raporda, gıda fiyatlarının yükselişinin etkisinin, zengin, kalkınmış ülkeler için çok daha az olacağı kaydedildi.
"Gıda krizi insan haklarını tehdit ediyor"
Bu arada BM, dünyada açlığa, kıtlığa ve protestolara sebep olan gıda fiyatlarındaki dramatik yükselişin temel insan haklarını tehdit ettiğini bildirdi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Louise Arbour, BM İnsan Hakları Konseyi'nde yaptığı konuşmada, tırmanan mısır, buğday, pirinç ve diğer gıda ürünleri fiyatlarının, "sayısız insanın refahını ve haklarını tehlikeye attığını" söyledi.
Yeterli gıdaya ulaşma hakkının uluslararası yasalarca korunduğunu belirten Arbour, gıda krizinin, arz ve talep dengesizliği, haksız ticaret uygulamalarının yanı sıra teşvikleri ve sübvansiyonları kapsayan yanlış politikalardan kaynakladığını kaydetti.
Arbour, insanların kendilerini ve ailelerini beslemek için temel gereksinimler ve hizmetlerde rekabetten vazgeçmeye zorlandığında yapılacak bir hatanın domino etkisi göstererek sağlık ya da eğitim hakkı gibi diğer temel hakları riske atacağı uyarısında da bulundu.
Gıda fiyatlarındaki yükseliş bütün dünyada etkisini hissettirirken, özellikle aile bütçelerinin büyük bölümünü gıdaya ayıran yoksul ülkeleri vurdu. Fiyat artışları Arjantin, Bangladeş, Vietnam, Rusya, Güney Afrika ve Fas'ta gösterilere ve protestolara yol açtı.
9 ildeki çiftçi borçları 1 yıl erteleniyor
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Güneydoğu'yu vuran kuraklık nedeniyle 9 ildeki çiftçi borçlarının faizsiz olarak 1 yıl erteleneceğini açıkladı.
Bir televizyon programında soruları yanıtlayan Eker, ekonomi yönetimin, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde 9 ilde yaşanan kuraklık için öngördüğü tedbirler hakkında bilgi verdi.
Mehdi Eker, birkaç aydır, genel olarak Türkiye'deki yağış oranlarını izlediklerini belirterek, şu ana kadar il ve ilçe düzeyinde kuraklığın etkilerini tespit ettiklerini söyledi.
Mehdi Eker, kuraklıktan etkilenen çiftçilerin zararlarının tespit edilmesinden sonra destekleme tedbirlerinin devreye sokulacağını söyledi.
Eker, "Kuraklıktan zarar gören çiftçilerimize tohumluk desteği ödeyeceğiz. Bir de borçlarını faizsiz olarak 1 yıl süreyle erteleyeceğiz. Ekonomi yönetimi dün yapılan toplantıda bu kararı aldı" dedi.
Bakan Eker, çiftçilerin yaşadığı sıkıntıyı yakından bildiklerini belirterek, yapılacak destekler konusunda il sınırlaması yapmadıklarını ancak, coğrafi verilerin özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile buraya sınır bazı illerde kuraklığın etkili olacağını kendilerine gösterdiğini ve radikal bazı tedbirlerin devreye sokulması gerektiğini ifade etti.
Bu çerçevede Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Konya Ovası'nın su ile buluşturulmasının önemine işaret eden Eker, işsizlik fonu ile özelleştirme gelirlerinden sulama projelerine kaynak aktarılacağını, böylece kuraklık nedeniyle yaşanılan sıkıntıların bertaraf edileceğini söyledi.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki kuraklığın Türkiye'deki genel üretimi etkilemeyeceğine de dikkati çeken Eker, öteki bölgelerde genel bir rekolte artışının söz konusu olduğunu söyledi.
Riskli illere 250 bin ton ilaç
Son günlerde artan kene vakaları konusunda alınan tedbirleri de anlatan Mehdi Eker, birimler arası koordinasyonun önemini vurgulayarak, bu amaçla geçen yıldan beri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığı arasında kene ile mücadele konusunda işbirliği yapıldığını söyledi.
Eker, kene konusunda riskli görülen 36 ile 250 bin ton ilaç dağıtıldığını, meralara çıkan hayvanlarla, barınakların ilaçlanmasına başlandığını belirtti.
Eker, "Vatandaşlarımız, meralara giderken dikkat etmeli, özellikle açık renk giysi kullanmalı. Bu giysiler kenelerin insanlara gelmesini engellemez ama fark edilmelerini sağlar" dedi.
Ken-Kov adlı ilaç
Ken-Kov adlı ilacın sivrisinek kovucu ilaçlar benzeri bir sıvı olduğunu anlatan Mehdi Eker, Ken-Kov sürüldüğünde kenenin insana gelmediğini, özellikle arazide çalışanların bunu rahatça kullanabileceğini söyledi.
Eker, Ken-Kov'un Avrupa ve ABD'de de yaygın kullanıldığını, özellikle ABD askerlerinin arazide çok kullandığı bir ilaç olduğunu kaydetti.
Dolar 1.25'in üzerinden döndü
Güne hızlı bir başlangıç yapan dolar kuru devamını getiremedi.
İçeride 1.25 seviyesinin üzerinden dönen dolar 1.2440 YTL seviyesine çekilirken, dışarıda ise beklenenden iyi gelen ABD işsizlik verileri ile euro karşısında değer kazandı.
Yurtdışındaki havanın çok iyi olmadığı bir ortamda içerideki siyasi gelişmeler de kur üzerinde etkili oldu. Sabah açılışla birlikte dolar ve euroda hızlı bir yükseliş izlenirken, dolar 1.2520, euro ise 1.9700 seviyesine kadar yükseldi. Ancak gün içerisinde global borsalardaki tansiyonun düşmesi ve içeride de artan döviz satışarı kurların gevşemesine neden oldu.
Dolar saat 17.20 itibariyle serbest piyasad 1.2440 YTL'ye inerken, düne göre sadece yüzde 0.15 değer kazandı. Euro ise yüzde 0.1 kazançla 1.9560 YTL'den el değiştirdi.
Kurlar üzerinde global piyasların belirleyici olduğunu hatırlatan uzmanlar, ancak içerideki yüksek faizlerin dövüzün yükselişinin önündeki en büyük engel olduğunu belirtiyor.
BORSADA DÜŞÜŞ SÜRÜYOR
Borsada dün ikinci seans başlayan satışlar, bugün de devam etti. ABD borsalarındaki sert düşüş ve petrol fiyatlarındaki yeni zirvelerin borsayı rahatsız ettiği görülürken, endeks gün içerisinde 40 bin 552 puana kadar indi. Borsa günü yüzde 0.63 kayıpla 40 bin 752 puandan tamamladı.
"Türk yatırımcılara destek vermeyi sürdüreceğiz"
22.05.2008 - 16:36
Kırgızistan Başbakan Birinci Yardımcısı Aydaraliyev, İş Konseyi - 2008 toplantısı'nda konuştu
BİŞKEK - Kırgızistan Başbakan Birinci Yardımcısı İskenderbek Aydaraliyev, Kırgızistan'ın ekonomisinin büyümeye doğru ilerlediğini belirterek, Türkiye'den gelen ve burada iş yapan Türk yatırımcılarına destek vermeyi sürdüreceklerini kaydetti.
Başkent Bişkek'teki Hayat Oteli'nde, Kırgızistan ve Türkiye İşadamları Derneği (KITİAD), Uluslararası Sebat Eğitim Kurumları (SEBAT) ve Kırgızistan Genç İşadamları Derneği (JİA) tarafından, Kırgız iş adamları ile Türkiye'den ve Avrupa ülkelerinden gelen Türk iş adamlarının katıldığı İş Konseyi - 2008 toplantısı düzenlendi.
Başbakan Birinci Yardımcısı İskenderbek Aydaraliyev, toplantıda yaptığı konuşmada, Kırgızistan'ın ekonomisinin büyümeye doğru ilerlediğini ifade ederek, ülkede son dönemde yabancı yatırımcı sayısında da artış gözlendiğini vurguladı. Aydaraliyev, Kırgızistan ve Türkiye arasındaki eğitim alanındaki işbirliğinin 1992 yılında başladığını hatırlatarak, hükümet olarak Türk okullarına destek vermeyi sürdüreceklerini söyledi. Aydaraliyev, Türk iş adamlarına ülkelerine yatırım yapması için çağrıda bulunarak, iki kardeş ve dost ülkenin arasındaki ilişkilerin gelişmesinden yana olduklarını kaydetti.
Bişkek Türk Büyükelçiliği Birinci Katibi Özgür Gökmen de bağımsızlığına kavuşmasının ardından Kırgızistan'ı tanıyan ilk ülke Türkiye olduğunu belirterek, iki ülke arasında 100'den fazla antlaşma imzalandığını, söz konusu antlaşmaların iki ülke arasındaki siyasi ilişkilerin temelini oluşturduğunu" söyledi.
Gökmen, Kardeş ve dost iki ülke arasındaki siyasi ilişkileri gelişirken buna paralel bir biçimde ekonomik ve ticari ilişkilerinin aynı süratte hızla ilerlediğini" kaydetti. Kırgızistan'ın Berlin Büyükelçisi Kadırbek Bakiyev de Kırgızistan devleti ve hükümetinin yabancı yatırımcıların teşvik edilmesinde ve huzur içinde çalışmalarında her türlü kolaylıkları sunmaya çalıştığını belirterek, vergileri düşürdüklerini ve gümrük vergilerini azaltıldığına işaret etti. Bakiyev, Türk iş adamlarına, hayvancılık ve tarım sektörüne yatırım yapması için çağrıda bulundu.
Halkbank'tan kefilsiz 'Halk Günü Kredisi'
22.05.2008 - 16:31
Banka, % 1,70 faizli ve 24 ay vadeli komisyonsuz ya da % 0,70 faizli ve 12 ay vadeli komisyonlu kredi sağlıyor
İSTANBUL - Halkbank, düşük faiz oranı ve uzun vade seçenekli, komisyonsuz, masrafsız ve kefilsiz olarak 20 bin YTL'ye kadar kullandırılan "Halk Günü Kredisi"ni hizmete sundu.
Bankanın yaptığı açıklamada, bankanın 70. kuruluş yıldönümüne özel olarak hazırladığı "Halk Günü Kredisi"ni 14 Mayıs-6 Haziran 2008 tarihleri arasında hizmete sunduğu bildirildi.
Açıklamaya göre, yüzde 1,70 faiz oranı ve 24 ay vade ile komisyonsuz ya da yüzde 0,70 faiz oranı ve 12 ay vade ile komisyonlu olarak kullandırılan "Halk Günü Kredisi" için kefil gerekmiyor. 20 bin YTL'ye kadar verilen "Halk Günü Kredisi"ni almak isteyenler birinci seçenek için hiçbir masraf ödemiyor. Atatürk tarafından temelleri atılan ve bugün bankacılığın her alanında büyükler arasında yer alan Halkbank'ın 70. hizmet yılını doldurmasından duyduğu gurur ve mutluluğu ifade eden Halkbank Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Bilgehan Kuru, "Halkbank olarak 70. kuruluş yıldönümümüzü kutlamanın sevincini yaşarken bankamıza olan güveni sayesinde bizi zirveye çıkaran Türk halkını da unutmadık" dedi.
